Zilia është një emocion, i cili shfaqet kur një personi i mungon diçka ose kur ka mungesë në arritje dhe uron që edhe personat e tjerë të mos e kenë atë. “Nëse nuk e kam unë, pse ai tjetri ta ketë!”
Russell thekson se, zilia është një nga shkaqet kryesore të mungesës së lumturisë sepse personat ziliqarë, jo vetëm që e vuajnë vet, por iu urojnë më të keqen edhe të tjerëve.
Psikologët mendojnë se ka dy lloj zilie:
- të keqe që është negative
- jo të keqe, e cila i ndihmon njerëzit të ecin përpara.
Inferioriteti dhe zilia: Shumëkush prej nesh ka patur situata apo momente nga e kaluara kur nuk ka arritur të bëjë diçka që ka dëshiruar apo ka vuajtur në situata të caktuara, kështu që kur ndodhemi përpara një situate të tillë që na i kujton këtë fakt, ne menjëherë fillojmë të ndihemi keq dhe fillojmë të aktivizojmë të gjithë pjesën tonë që gjithmonë jemi përpjekur ta fshehim.
Një vajzë rreth të 25-tat, e cila jetonte në një familje krejt të thjeshtë, përpiqej me të gjitha mënyrat që ta mbulonte këtë fakt, duke e detyruar veten të sillej ajo që nuk ishte në të vërtetë. Këtu fillonte edhe zinxhiri i ideve dhe vuajtjeve të saj sepse në pjesën më të madhe të ditës do të duhet të ishte dikush tjetër, duhet të përpiqej të ishte si të tjerat që kishin makinë, që kishin të ardhura për të bërë pushimet jashtë vendit apo të ardhura që të krahasohej me kolegët se ku bëbin shopping. Në këtë mënyrë, ajo vazhdi odisenë e jetës së vet, duke u paraqitur si dikush që realisht nuk ishte dhe duke parë me zili këdo dhe gjithçka.
E sa njerëz të tillë hasim në ditë, të cilët krahasohen me këdo për gjithçka?! Mos të harrjmë se kjo fillon që në fëmijëri, kur prindërit na krahasojnë më fëmijët e komshinëjve apo të miqve të tyre për çdo aspekt. Ata nuk na lejojmë të jemi vetvetja, por djali ose vajza e filanit, e cila shkëlqen në shkollë dhe që është më e mira në gjuhët e huaja … E kështu më rradhë, duke instaluar tek ne një ndjenjë xhelozie apo zilie. Askush nuk na mëson që secili prej nësh ka personalitetin e vet dhe duhet të jetojë në mënyrën që dëshiron.
Gjithmonë e më tepër shikojmë se rrjetet sociale janë të mbushura vetëm me foto që tregojnë të gjithë përdtshmërinë tonë, kështu që, ne e kemi humbur privatësinë totale sepse gjithçka që bëjmë duhet ta tregojmë!!!
Menjëherë zilia jonë fillon dhe gëlon përbrenda nesh, kur shohim dikë në një vend të bukur apo të shtrenjtë … Pse të mos ishim edhe ne aty?! Pse, e meriton ai ose ajo dhe jo unë?! Çfarë ka ai ose ajo më shumë se mua (sepse prindërit kështu na kanë mësuar, se ai ose ajo tjetra nuk kanë asgjë më shumë se mua)?! Po, patjetër që ai ose ajo janë totalisht të ndryshëm dhe kanë një jetë krejtësisht tjetër nga jona.
Sot, ai që ka një makinë të shtrenjtë, (X5 apo X6 sepse m’i kanë mësuar pacientët shumë mirë vlerën, potencën dhe fuqinë që tregon dikush nëpërmjet makinës) shikohet dhe vlerësohet vetëm prej këtij fakti dhe të pakët janë ata që mendohen për një moment dhe thonë se edhe ky person është si gjithë të tjerët me ndjenja, emocione, frikëra, dashuri, vuajtje, lëndimë dhe lumturi, si të githë ne.
Ai ose ajo ka diçka që dikush tjetër nuk e ka. Ligjet e jetës janë universale. Zilia dhe xhelozia jetojnë dhe e kanë burimin brenda nesh. Nëse do të fillojmë ta kthejmë vëmendjen brenda vetes, do ta kuptojmë shumë mirë se gjithçka fillon aty. Kushdo e bën një eksperiment të vogël me veten: shikojeni se si reagoni në momente dëshpërimi apo mërzitije! Ne të gjithë kemi prirjen të largohemi nga vetja në atë moment që të shmangim dhimbjen, duke e zvendësuar kështu me gjëra bosh, vetëm dhe vetëm që të jemi larg vuajtjes shpirtërore.
Jo pak herë më vijnë pacientë që kalojnë pjesën më të madhe të ditës jashtë, të cilët kanë frikë të rrijnë vetëm dhe kanë frikë të kthehen në shtëpi. Ka të tjerë që me lotë në sy thonë se, janë bërë të këqinj sepse duanë që të tjerët të mos jenë të lumtur.
E kujtoj gjithmonë një pacient burrë që e kishte kapur depresioni dhe që më thoshte se ishte “i keq” sepse nuk donte më as lumturinë e fëmijëve të vet. Ai bënte gjithçka për t’ua prishur edhe kënaqësnë më të vogël të ditës. Ndërsa një grua tjetër, e cila kishte pasur një jetë të vështirë, zilia e saj tashmë i kishte kaluar kufijtë, duke urryer këdo që ishte i lumtur edhe në moshën e vajzës së saj sepse ajo e meritonte lumturinë për arsye të sakrificave që kishte kaluar.
Vazhdoj të besoj fuqishëm se, çdo njeri është i mirë brenda vetes dhe mund të ndryshojë kurdo qoftë momenti, vetëm se duhet të rikthehet nga vetja dhe nga jeta e vet. Çdokush prej nesh ka rrugëtimin e vet dhe nuk ka përse të këtë konkurencë dhe zili me jetën dhe rrugëtimin e dikujt tjetër. Nëse e shijojmë çdo moment të jetës dhe ditës, ne mund të bëjmë maksimimin tonë duke i dhënë fuqi të ardhmes. Pacientë të shumtë shprehen se lekët nuk të bëjnë të lumtur dhe se bashkëshorti ose bashkëshortja janë pjesë e jetës, por jo lumturia e vetes tënde.
Nëse nuk gjen paqe me veten, për atë që je, për atë që ndien dhe për atë që bën, asnjëherë nuk ke për ta gjetur qetësinë e shpirtit! Kjo është edhe arsyeja pse gjithmonë shikojmë jashtë vetes: mos të harrojmë se dikush tjetër vuan më shumë, ka ca gjëra më pak se ne, prandaj ne jemi më mirë dhe më rehat.
Po e mbyll me një thënie që më inspiron:
Mos ki frikë se dështon, por ki frikë të mos provosh diçka!!!
Vet procesi i eksplorimit të jetës, të jep fuqi për të qënë i lumtur.