Zëri që dëgjojmë më shpesh është ai brenda kokës sonë. Kur ky zë bëhet kritik dhe pesimist, ai shndërrohet në një burim të vazhdueshëm ankthi. Si mund ta transformojmë këtë dialog të brendshëm për të krijuar qetësi mendore?
Çfarë është dialogu i brendshëm jo i shëndetshëm?
Dialogu yt i brendshëm shpesh përfshin:
- Mendime katastrofike (“Gjithçka do të shkojë keq”)
- Përgjithësime të tepruara (“Unë gjithmonë dështoj”)
- Filtrim negativ (fokusim vetëm te problemet)
- Lexim i mendjes (“Të gjithë mendojnë që jam i/e paaftë”)
Këto modele mendimi krijojnë një cikël ku ankthi dhe mendimet negative përforcohen reciprokisht.
Nëse:
- Përdor shpesh fjalë absolute si “kurrë”, “gjithmonë”, “asnjëherë”
- Parashikon automatikisht skenarin më të keq
- Fajëson veten për gjithçka që shkon keq
- Minimizon arritjet e tua dhe i shpjegon si fat të pastër
… praktiko strategjitë e mëpotshtme.
3 strategji efektive për ndryshimin e dialogut të brendshëm
1. Vëzhgoji mendimet pa gjykim
Fillo duke u bërë i/e vetëdijshëm/e për mendimet e tua. Mbaj një ditar të shkurtër ku shënon:
- Situatën që shkaktoi ankth
- Mendimet që të erdhën në atë moment
- Emocionet që ndjeve
Ky hap i thjeshtë krijon një distancë midis teje dhe mendimeve të tua, duke të dhënë mundësinë të reagosh me më shumë qetësi.
2. Sfido mendimet negative me pyetje
Kur identifikon një mendim shqetësues, bëji vetes disa pyetje sfiduese:
Për mendimin “Do të dështoj me siguri” pyete veten: “A kam prova për këtë? A kam pasur suksese të ngjashme më parë?”
Për mendimin “Askush nuk më pëlqen” pyete veten: “A është vërtet ‘askush’? Kush më ka treguar pëlqim së fundmi?”
Për mendimin “Jam shumë i/e dobët” pyete veten: “Sa sfida kam kapërcyer deri tani në jetën time?”
3. Zëvendëso mendimet negative me alternativa realiste
Nuk mjafton vetëm t’i sfidosh mendimet negative – duhet t’i zëvendësosh me mendime më të balancuara:
- Në vend të “Do të jem një dështim”, provo “Jam përgatitur aq sa kam mundur dhe do të bëj më të mirën time.”
- Në vend të “Jam gjithmonë ankthioz/e”, provo “Ndonjëherë ndihem në ankth por kam edhe momente qetësie dhe gëzimi.”
Çfarë ndryshon kur transformon dialogun e brendshëm?
Ndryshimi i mënyrës se si flet me veten sjell përfitime të menjëhershme:
- Ulje të ankthit – Mendimet më realiste çojnë në emocione më të qëndrueshme
- Më shumë energji – Kur nuk harxhon energji mendore duke krijuar skenare katastrofike
- Marrëdhënie më të mira – Dialogu i brendshëm pozitiv reflektohet në komunikimin me të tjerët
- Zgjidhje problemesh më efektive – Një mendje më e qartë merr vendime më të mira
Ushtrimi i javës
Këtë javë, zgjidh një mendim negativ që përsëritet shpesh. Shkruaje, sfidoje me prova, dhe krijo një alternativë më realiste. Përsërite këtë alternativë çdo ditë.
Kujto – ndryshimi i dialogut të brendshëm nuk është proces i menjëhershëm. Ashtu si muskujt, mendja jote ka nevojë për ushtrim të vazhdueshëm për të zhvilluar modele të reja të të menduarit.
Për më shumë teknika praktike dhe mbështetje në udhëtimin tënd për të menaxhuar ankthin, konsidero librin “Gjurmët e padukshme të frikës; Rruga për të fituar mbi ankthin”