Si psikologe, mund të them që qasja tradicionale që trajton vetëm një aspekt të shëndetit shpesh rezulton e pamjaftueshme. Për të arritur një shëndet të plotë, duhet të shikojmë përtej simptomave dhe të përqafojmë një qasje holistike që integron trupin, shpirtin dhe mendjen.
Çfarë do të thotë qasje holistike?
Fjala “holistike” vjen nga greqishtja “holos” që do të thotë “i tërë”. Kjo filozofi shëndeti bazohet në idenë se njeriu është një sistem kompleks dhe i ndërlidhur, ku çdo pjesë ndikon tjetrën. Kur një nga këto komponentë është në disekuilibër, e gjithë qenia jonë e ndjen.
Trupi, mendja dhe shpirti nuk janë entitete të ndara, por një tërësi e pandashme. Kur ndodh një çrregullim në cilindo prej tyre, pasojat reflektohen në të gjitha aspektet e ekzistencës sonë.
Lidhja trup-mendje: Më e fortë se ç’mendojmë
Studimet bashkëkohore kanë treguar lidhjen e qartë midis gjendjes emocionale dhe funksionimit të sistemit imunitar. Një shembull i thjeshtë: kur jemi nën stres, trupi prodhon kortizol, i cili në afate të gjata mund të:
– Dobësojë sistemin imunitar
– Rrisë rrezikun për sëmundje kardiovaskulare
– Kontribuojë në probleme të tretjes
– Ndikojë në cilësinë e gjumit
Nga ana tjetër, aktiviteti fizik çliron endorfina. Kjo shpjegon pse një ecje e thjeshtë 30-minutëshe mund të përmirësojë dukshëm gjendjen tonë emocionale.
Dimensioni shpirtëror i shëndetit
Shpirti, në kontekstin e kësaj qasje, nuk i referohet domosdoshmërisht besimit fetar, por ndjenjës së qëllimit, lidhjes dhe kuptimit në jetë. Praktika si meditimi, vetëreflektimi dhe mirënjohja ndikojnë pozitivisht në gjendjen tonë mendore dhe fizike.
Kërkimet tregojnë se njerëzit me një ndjesi të fortë qëllimi dhe kuptimi në jetë kanë:
– Nivele më të ulëta stresi
– Presion më të ulët gjaku
– Rrezik më të ulët për depresion
– Jetëgjatësi më të lartë
Si të kultivosh balancën trup-shpirt-mendje? Ja disa praktika që mund të integrosh në jetën tënde të përditshme:
👉 Për trupin: Kujdesu për mirëqenien fizike duke u angazhuar në aktivitet fizik të rregullt (jo domosdoshmërisht në palestër), duke konsumuar ushqim të shëndetshëm dhe të balancuar, duke siguruar gjumë cilësor (7-8 orë) dhe duke u hidratuar mjaftueshëm.
👉 Për mendjen: Praktiko mindfulness dhe meditim për të reduktuar stresin, kufizo ekspozimin ndaj lajmeve negative, kultivo hobi kreative që të sjellin kënaqësi dhe përpiqu të mësosh diçka të re çdo ditë për të mbajtur mendjen aktive.
👉 Për shpirtin: Kultivo mirënjohjen për të rritur ndjenjën e kënaqësisë, kalo kohë në natyrë për t’u rilidhur me veten, ndërto marrëdhënie kuptimplote dhe gjej një qëllim personal që të jep motivim përtej angazhimeve profesionale.
Balanca si proces, jo si destinacion
Balanca nuk është një gjendje statike që e arrijmë një herë e përgjithmonë. Është një proces që kërkon vëmendje dhe përshtatje të vazhdueshme. Disa ditë do të ndihen më të balancuara se të tjerat, dhe kjo është plotësisht normale.
Ndonjëherë ne priremi të fokusohemi në një aspekt që ndihet më i lehtë për ne, duke neglizhuar aspektet e tjera. Për shembull, dikush mund të jetë shumë i disiplinuar me stërvitjet fizike, por përballet me një stres kronik mendor. Dikush tjetër mund të jetë shumë i thelluar në praktika shpirtërore, por neglizhon shëndetin fizik.
Çelësi dhe sfida qëndrojnë në krijimin e një rutine që ushqen të gjitha aspektet e qenies sonë.
Ti je më shumë se mendja jote, më shumë se trupi yt, më shumë se shpirti yt. Je një tërësi unike dhe shëndeti yt meriton një qasje që respekton këtë kompleksitet.